diff options
| author | Camil Staps | 2016-02-12 20:59:32 +0100 |
|---|---|---|
| committer | Camil Staps | 2016-02-12 20:59:32 +0100 |
| commit | 86021aab011e7efeb16968b335dd93a0414d5770 (patch) | |
| tree | 1e8dfd08e6267a61e9dc84a6ce55164d188e6b7e /samenvatting-verhalen-begin.tex | |
| parent | bdellium -> balsemhars (diff) | |
Exodus; textezra -> ez
Diffstat (limited to 'samenvatting-verhalen-begin.tex')
| -rw-r--r-- | samenvatting-verhalen-begin.tex | 10 |
1 files changed, 5 insertions, 5 deletions
diff --git a/samenvatting-verhalen-begin.tex b/samenvatting-verhalen-begin.tex index 89eaf51..9420ca2 100644 --- a/samenvatting-verhalen-begin.tex +++ b/samenvatting-verhalen-begin.tex @@ -1,24 +1,24 @@ \seclit{Verhalen over het begin}{Van Wolde}{Verhalen over het begin, pp.~46-83} -Gn.~2-3 licht een deel van Gn.~1 verder toe. Gn.~1 focust op `hemel en aarde', 2-3 op `aarde en mens'. God is eerst afstandelijk (als \textezra{אֱלֹהִים}) en later persoonlijk (als \textezra{אֱלֹהִים יְהֹוָה}, dus persoonlijk en afstandelijk zijn onlosmakelijk verbonden). +Gn.~2-3 licht een deel van Gn.~1 verder toe. Gn.~1 focust op `hemel en aarde', 2-3 op `aarde en mens'. God is eerst afstandelijk (als \ez{אֱלֹהִים}) en later persoonlijk (als \ez{אֱלֹהִים יְהֹוָה}, dus persoonlijk en afstandelijk zijn onlosmakelijk verbonden). In een perfecte wereld cree\"ert God zelf imperfectie en de dood, en ook de slang. -Dat de mens wordt verjaagd is goed voor de aardbodem (\textezra{אֲדָמָֽה}), slecht voor de mens (\textezra{אָדָם}). De woorden zijn verbonden door het woord voor bloed, \textezra{דָּם} (de aarde in Palestina is rood). Het verhaal lijkt dus eigenlijk aarde-gecentreerd in plaats van mens-gecentreerd, de traditionele lezing. Dit blijkt uit drie aspecten in het verhaal. +Dat de mens wordt verjaagd is goed voor de aardbodem (\ez{אֲדָמָֽה}), slecht voor de mens (\ez{אָדָם}). De woorden zijn verbonden door het woord voor bloed, \ez{דָּם} (de aarde in Palestina is rood). Het verhaal lijkt dus eigenlijk aarde-gecentreerd in plaats van mens-gecentreerd, de traditionele lezing. Dit blijkt uit drie aspecten in het verhaal. \subsubsection*{De boom van de kennis van goed en slecht} -De woorden `goed' en `slecht' zijn geen ethische termen maar een representatie van twee polen van een geheel -- `goed en slecht' staat dus voor \emph{alles} en een algeheel bewustzijn. `Weten' (\textezra{יְדַע}) betekent namelijk ook `kennen' of `begrijpen'. Het is bovendien een eufemisme voor iemand `seksueel kennen'. Ook de eerste kennis van de mens is seksueel getint, en hierna heeft God het over voortplanting. +De woorden `goed' en `slecht' zijn geen ethische termen maar een representatie van twee polen van een geheel -- `goed en slecht' staat dus voor \emph{alles} en een algeheel bewustzijn. `Weten' (\ez{יְדַע}) betekent namelijk ook `kennen' of `begrijpen'. Het is bovendien een eufemisme voor iemand `seksueel kennen'. Ook de eerste kennis van de mens is seksueel getint, en hierna heeft God het over voortplanting. Wanneer de mens van de boom van de kennis eet wordt de boom van het leven verboden. Anders zou de mens eeuwig leven \'en kinderen kunnen krijgen, wat niet mag omdat de aarde dan overbevolkt zou raken. \subsubsection*{De slang en andere dieren} -Er wordt opzettelijk een verband gelegd tussen `slim' (de slang, 3:1, \textezra{עָר֔וּם}) en `naakt' (2:25, \textezra{עֲרוּמִּ֔ים}, elders \textezra{עֵירֹ֥ם}). Beide woorden komen van \textezra{עוּר}, `onthuld zijn'. De slang is een symbool voor kennis en vernieuwend leven omdat hij naakt is \'en zijn huid steeds vernieuwt. Hij richt zich tot de vrouw omdat zijn het leven representeert (in dit verhaal). +Er wordt opzettelijk een verband gelegd tussen `slim' (de slang, 3:1, \ez{עָר֔וּם}) en `naakt' (2:25, \ez{עֲרוּמִּ֔ים}, elders \ez{עֵירֹ֥ם}). Beide woorden komen van \ez{עוּר}, `onthuld zijn'. De slang is een symbool voor kennis en vernieuwend leven omdat hij naakt is \'en zijn huid steeds vernieuwt. Hij richt zich tot de vrouw omdat zijn het leven representeert (in dit verhaal). De slang doet hemzelf, de mens en God gelijk voorkomen (leven zonder dood, zuivere kennis, geen verschil tussen mens en slang), maar God corrigeert dit (o.a. all\'e\'en kennis over goed en slecht). Ook andere dieren helpen, nl. om de mens kleding te verschaffen. God heeft precies die dieren gemaakt die de mens kunnen helpen de tuin te verlaten. \subsubsection*{Man en vrouw, mens en aarde} -De mens, \textezra{אָדָם}, is geslachtsneutraal en naamloos. God vindt een `hulp van levensbelang' (\textezra{עֵ֫זֶר}) `tegenover' (niet inferieur aan) de mens uit diens zijde (wederom benadrukkend gelijkheid) -- pas daarna wordt de mens `man' (\textezra{אּישׁ}). Het wordt benadrukt dat de mens een relationeel wezen is: als mens gerelateerd aan de aarde, als man aan de vrouw en andersom. De relatie is \'e\'en van `overheersing' (\textezra{מָשַׁל}), maar niet in de normale zin van het woord; hetzelfde woord wordt gebruikt in 1:16. De relatie wordt benadrukt met de gelijkenis in de benamingen voor `mens' en `aarde', `man' en `vrouw'. +De mens, \ez{אָדָם}, is geslachtsneutraal en naamloos. God vindt een `hulp van levensbelang' (\ez{עֵ֫זֶר}) `tegenover' (niet inferieur aan) de mens uit diens zijde (wederom benadrukkend gelijkheid) -- pas daarna wordt de mens `man' (\ez{אּישׁ}). Het wordt benadrukt dat de mens een relationeel wezen is: als mens gerelateerd aan de aarde, als man aan de vrouw en andersom. De relatie is \'e\'en van `overheersing' (\ez{מָשַׁל}), maar niet in de normale zin van het woord; hetzelfde woord wordt gebruikt in 1:16. De relatie wordt benadrukt met de gelijkenis in de benamingen voor `mens' en `aarde', `man' en `vrouw'. De vrouwelijke uitgangen voor `aarde' en `vrouw' symboliseren leven, de mannelijke uitgangen voor `mens' en `man' heerschappij. |