Uitbreiding paper

1 files changed, 29 insertions, 20 deletions

diff --git a/paper-prag-fire.tex b/paper-prag-fire.tex
index f72fbbb..9880253 100644
--- a/paper-prag-fire.tex
+++ b/paper-prag-fire.tex
@@ -9,15 +9,16 @@ vuur te versterken. Na v.~4 lezen we niets meer over vuur: het wordt enkel met
 de struik geassocieerd. We kunnen dit vuur op verschillende manieren
 interpreteren.
 
-\subsubsection*{Letterlijk}
-Een letterlijke interpretatie zou er van uitgaan dat de struik
-daadwerkelijk in brand staat. Deze lezing is problematisch omdat v.~3 stelt
-dat de struik juist \emph{niet} brandt. We zagen bij de semantische analyse
-dat \byr{} ook iets als `verteren' kan betekenen. Veel vertalingen lezen
-het laatste voorkomen van het woord hier dus op die manier, bv.: `waarom
-verbrandt hij niet, de Sina{\"\i}doorn?'~\citep{naarden}. We zagen echter
-\'o\'ok dat wanneer \byr{} wordt gebruikt als iets weggaat of wordt
-verteerd, het in de Piel staat, wat hier niet het geval is.
+\subsubsection*{Letterlijk} Een letterlijke interpretatie zou er van uitgaan
+dat de struik daadwerkelijk in brand staat. Deze lezing is problematisch omdat
+v.~3 stelt dat de struik juist \emph{niet} brandt. We zagen bij de semantische
+analyse dat \byr{} ook iets als `verteren' kan betekenen. Veel vertalingen
+lezen het laatste voorkomen van het woord hier dus op die manier, bv.: `waarom
+\emph{ver}brandt hij niet, de Sina{\"\i}doorn?'~\citep[][nadruk van de
+auteur]{naarden}. We zagen echter \'o\'ok dat wanneer \byr{} wordt gebruikt als
+iets weggaat of wordt verteerd, het in de Piel staat, wat hier niet het geval
+is. We mogen de drie voorkomens van \byr{} dus niet zomaar op verschillende
+manieren vertalen.
 
 \subsubsection*{Wonderlijk}
 Een andere interpretatie is dat de struik die brandt maar toch niet brandt
@@ -30,8 +31,8 @@ vraagt Mozes twee keer om iets waarmee hij de Isra{\"e}lieten kan overtuigen
 dat hij door God gezonden is. De eerste keer (3:13--14) krijgt Mozes de naam
 van God te horen. Pas de tweede keer (4:1--9) krijgt Mozes twee tekenen van God
 om te laten zien. Als de brandende braamstruik binnen dit patroon valt, waarom
-staan deze wonderen pas op de tweede plaats en worden ze niet v\'o\'or de naam
-van God vermeld? Bovendien wordt geen van de twee als `groot verschijnsel'
+staan deze wonderen dan pas op de tweede plaats en worden ze niet v\'o\'or de
+naam van God vermeld? Bovendien wordt geen van de twee als `groot verschijnsel'
 bestempeld. De twee tekenen worden objectief beschreven, van Mozes' mogelijke
 verbazing als in 3:3 lezen we niets. Bij de braamstruik wordt v.~5 gebruikt om
 de heiligheid van het gebeuren te onderstrepen, maar van zulk soort
@@ -41,21 +42,24 @@ braamstruik waarin God zelf aanwezig is. Al deze punten laten zien dat
 Ex.~3:2--4 niet in hetzelfde patroon te lezen is.
 
 \subsubsection*{Figuurlijk}
-Een figuurlijke lezing stelt dat het vuur een literair symbool is dat voor iets
-anders staat. In het algemeen is dit echter niet iets wat vaak gebeurt in het
+Een figuurlijke lezing stelt dat het vuur een literair symbool voor iets
+anders is. In het algemeen is dit echter niet iets wat vaak gebeurt in het
 Hebreeuws: er lijkt een voorkeur te zijn voor woordspelletjes (zoals rondom
-\ez{אָדָם} en \ez{אֲדָמָה} in Genesis 2, of de amandeltwijg in Jer.~1:11--12).
+\ez{אָדָם} en \ez{אֲדָמָה} in Genesis 2, of de amandeltwijg in Jer.~1:11--12). We
+zagen echter al dat woordspelletjes, zoals met `Sin' en `Sina{\"\i}', hier
+onwaarschijnlijk zijn.
 
-Bovendien zou het onduidelijk zijn waarom een vergelijking moet worden gebruikt
-in deze passage. De interpretatie die we hieronder zullen uitwerken, van
-vv.~2--4 als visioen, geeft parallellen aan met vv.~7--10. Als het om een
-vergelijking zou gaan, waarom wordt die dan uitgelegd? Dan gaat het doel van de
-beeldspraak (bv. literaire afwisseling) verloren.
+Bovendien zou het bij een figuurlijke lezing onduidelijk zijn waarom een
+vergelijking moet worden gebruikt in deze passage. De interpretatie die we
+hieronder zullen uitwerken, van vv.~2--4 als visioen, geeft parallellen aan met
+vv.~7--10. Als het om een vergelijking zou gaan, waarom wordt die dan
+uitgelegd? Dan gaat het doel van de beeldspraak (denk aan literaire afwisseling
+of eufemistisch taalgebruik) verloren.
 
 \subsubsection*{Als visioen}
 De laatste interpretatie neemt vv.~2--4 als de beschrijving van een visioen dat
 Mozes heeft, wat wordt uitgelegd in vv.~7--10. Net als bij de figuurlijke
-interpretatie moeten we iets vinden waarvoor de beelden (o.a. vuur en de
+interpretatie moeten we iets vinden waarvoor de beelden (zoals het vuur en de
 struik) symbool staan. Deze interpretatie verschilt echter van de figuurlijke,
 omdat het hier gaat om iets wat daadwerkelijk plaatsvindt.
 
@@ -72,3 +76,8 @@ profetische teksten: er is dan een hemelse boodschapper die de profeet kan
 uitleggen wat de mysterieuze beelden precies betekenen. Verzen 5 en 6 vormen de
 overgang van beeld naar uitleg: daar begint God te spreken en wordt uitgelegd
 dat deze plaats (en dus het beeld) heilig is.
+
+\medskip
+Als voorlopige conclusie kunnen we stellen dat \esh{}, \byr{} en \lbt{} alle
+drie vuur uitbeelden. Met name \byr{} wordt met heftig of belangrijk vuur
+geassocieerd.