Continuing summary

1 files changed, 12 insertions, 1 deletions

diff --git a/samenvatting.tex b/samenvatting.tex
index a4f1d19..7a87c5b 100644
--- a/samenvatting.tex
+++ b/samenvatting.tex
@@ -59,11 +59,22 @@ Gn.~2-3 licht een deel van Gn.~1 verder toe. Gn.~1 focust op `hemel en aarde', 2
 
 In een perfecte wereld cree\"ert God zelf imperfectie en de dood, en ook de slang.
 
-Dat de mens wordt verjaagd is goed voor de aardbodem (\textezra{אֲדָמָֽה}), slecht voor de mens (\textezra{אָדָם}). De woorden zijn verbonden door het woord voor bloed, \textezra{דָּם} (de aarde in Palestina is rood). Het verhaal lijkt dus eigenlijk aarde-gecentreerd in plaats van mens-gecentreerd, de traditionele lezing.
+Dat de mens wordt verjaagd is goed voor de aardbodem (\textezra{אֲדָמָֽה}), slecht voor de mens (\textezra{אָדָם}). De woorden zijn verbonden door het woord voor bloed, \textezra{דָּם} (de aarde in Palestina is rood). Het verhaal lijkt dus eigenlijk aarde-gecentreerd in plaats van mens-gecentreerd, de traditionele lezing. Dit blijkt uit drie aspecten in het verhaal.
 
+\subsubsection*{De boom van de kennis van goed en slecht}
 De woorden `goed' en `slecht' zijn geen ethische termen maar een representatie van twee polen van een geheel -- `goed en slecht' staat dus voor \emph{alles} en een algeheel bewustzijn. `Weten' (\textezra{יְדַע}) betekent namelijk ook `kennen' of `begrijpen'. Het is bovendien een eufemisme voor iemand `seksueel kennen'. Ook de eerste kennis van de mens is seksueel getint, en hierna heeft God het over voortplanting.
 
 Wanneer de mens van de boom van de kennis eet wordt de boom van het leven verboden. Dan zou de mens eeuwig leven \'en kinderen kunnen krijgen, wat niet mag omdat de aarde dan overbevolkt zou raken.
 
+\subsubsection*{De slang en andere dieren}
+Er wordt opzettelijk een verband gelegd tussen `slim' (de slang, 3:1, \textezra{עָר֔וּם}) en `naakt' (2:25, \textezra{עֲרוּמִּ֔ים}, elders \textezra{עֵירֹ֥ם}). Beide woorden komen van \textezra{עוּר}, `onthuld zijn'. De slang is een symbool voor kennis en vernieuwend leven omdat hij naakt is \'en zijn huid steeds vernieuwt. Hij richt zich tot de vrouw omdat zijn het leven representeert (in dit verhaal).
+
+De slang doet hemzelf, de mens en God gelijk voorkomen (leven zonder dood, zuivere kennis, geen verschil tussen mens en slang), maar God corrigeert dit (o.a. all\'e\'en kennis over goed en slecht).
+
+Ook andere dieren helpen, nl. om de mens kleding te verschaffen. God heeft precies die dieren gemaakt die de mens kunnen helpen de tuin te verlaten.
+
+\subsubsection*{Man en vrouw, mens en aarde}
+De mens, \textezra{אָדָם}, is geslachtsneutraal en naamloos. God vindt een `hulp van levensbelang' (\textezra{עֵ֫זֶר}) `tegenover' (niet inferieur aan) voor de mens uit diens zijde (wederom benadrukkend gelijkheid) -- pas daarna wordt de mens `man' (\textezra{אּישׁ}).
+
 \end{document}