From d92efedf80c45ffd0821194f636c1ef21c9d51b7 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Camil Staps Date: Wed, 21 Dec 2016 11:17:09 +0100 Subject: Jenni --- jenni-handout.tex | 76 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 76 insertions(+) create mode 100644 jenni-handout.tex (limited to 'jenni-handout.tex') diff --git a/jenni-handout.tex b/jenni-handout.tex new file mode 100644 index 0000000..6949740 --- /dev/null +++ b/jenni-handout.tex @@ -0,0 +1,76 @@ +% vim: spelllang=nl : +\documentclass[a4paper]{article} + +\usepackage[hidelinks]{hyperref} +\usepackage[top=2cm]{geometry} +\usepackage[font=small]{caption} +\usepackage{handouts} + +\usepackage{polyglossia} +\setdefaultlanguage{dutch} +\setotherlanguage{hebrew} +\newfontfamily\dutchfont[Mapping=tex-text]{Latin Modern Roman} +\newfontfamily\hebrewfont[Scale=MatchLowercase]{Ezra SIL} +\DeclareTextFontCommand{\ez}{\hebrewfont} + +\usepackage{stfloats} +\usepackage{subcaption} +\usepackage{enumitem} + +\title{\Large Samenvatting van ``Nif'al und Hitpa'el im Biblisch-Hebraischen''\footnote{In Ernst Jenni, \emph{Studien zur Sprachwelt des Alten Testaments III} (2012).}} +\author{Camil Staps} + +\begin{document} + +\maketitle + +De centrale these van dit werk is dat + de Nifal- en Hitpael-stamformaties het de spreker mogelijk maken een tekst-pragmatisch verschil aan te duiden tussen + predicaten die een nieuwe situatie introduceren (Hitpael) en + eigenschappen die al bekende of verwachte informatie geven (Nifal). +Beide zijn aanpassingen t.o.v. de Qal en dus ook de Qal-betekenis. +De Nifal is gerelateerd aan de Hifil met als superpredicaat `\emph{laten} gebeuren'; + de Hitpael aan de Piel met `\emph{maken}'. + +\medskip +Jenni analyseert Gn.~3:8; 10 met een Nifal en Hitpael voorkomen van \emph{verbergen}. +Om het verschil te bestuderen kijkt hij naar het semantisch domein, de Aktionsart (aspect) en de Diathese (voice). +Bij het aspect worden traditioneel $\pm$dynamisch, $\pm$telisch en $\pm$momenteel onderscheiden. +Wij voegen daar $\pm$controle aan toe. +Zonder markering of semantische/co(n)textuele informatie gaan we er van uit dat een werkwoord geen van deze eigenschappen heeft + (d.w.z. statisch, atelisch, duratief, zonder controle). +Bij de voice gaat het vnl. om het aantal deelnemers en hun verhoudingen. +Dit is lastig omdat er nuanceverschillen tussen talen bestaan + (bv. de vraag of reflexiviteit een morfosyntactische of semantische eigenschap is). +Jenni gebruikt Kemmers studie van het medium en past die toe op het Hebreeuws. +Zowel de Nifal als de Hitpael zijn mediale stammen, met -n- en -t- als \emph{middle markers}. + +De betekenis van een vorm volgt uit een grondbetekenis waar een kaderpropositie van de stamformatie overheen is geplaatst. +Hierbij bekijkt Jenni complexe zinnen als `Mozes heiligde het volk' \textasciitilde{} (I) `Mozes maakte dat II' (II) `het volk is heilig.' +Bij de (transitieve) Hifil en Piel zijn de subjecten in de twee clauses over het algemeen niet coreferentieel. +In de Nifal en Hitpael is dat wel het geval (doch op een niet differentieerbare, niet-reflexieve wijze). +Beide stamformaties hebben duidelijke mediale nuances met een scala aan vertalingsmogelijkheden. + +De Nifal en Hitpael kunnen vergeleken worden met predicatief en attributief gebruikte bijvoeglijk naamwoorden: + de Nifal geeft nieuwe informatie, net als predicatief gebruikte bijvoeglijk naamwoorden; + de Hitpael bekende of verwachte, net als attributief gebruikte bijvoeglijk naamwoorden. +Dit is een \emph{tekstpragmatisch} onderscheid. + +Een derde onderscheid is dat de Nifal (en de Hifil) vaak een nuance van toestaan, gebieden, etc. (`kunnen', `mogen', `willen', `moeten') heeft. +Dit is te verklaren vanuit het onderscheid tussen de causatieve Hifil en de declaratieve Piel: + een declaratie als `\dots{} is groot' kan moeilijk zo'n nuance aannemen; + wanneer we zeggen `\dots{} moet groot zijn' gaat het om een voorschrift of een noodzakelijke eigenschap + (bv. `het kind moet groot zijn om in de achtbaan te mogen'), + niet om een mogelijkheidsnuance als we bij de Nifal tegenkomen. + +\medskip +Ten slotte bekijkt Jenni of de Nifal een Hitpael ook passieve varianten hebben. +De Hifil heeft immers de Hofal, en de Piel de Pual --- + hoe wordt een passieve actie met Nifal- of Hitpaelnuance uitgedrukt? +Er is geen passieve Hitpael, afgezien van drie mogelijke voorkomens. +Dit wordt vaak teksthistorisch verklaard. +Voor de Nifal is geen passieve vorm nodig, omdat die betekenis (*`gelaten gebeuren') niet voorkomt. +Het semantische onderscheid tussen actief en passief moet uit de context worden opgemaakt. +De mediale Nifal is noch passief, noch reflexief, maar kan \'e\'en van veel nuances aangeven. + +\end{document} -- cgit v1.2.3